Centrum Kultury Zamek

- strona główna

PLATYNOWY ZAMEK

Kiedy Piotr Majdrowicz, pomysłodawca i pierwszy dyrektor artystyczny festiwalu OFF CINEMA, inaugurował jego powstanie w 1996 roku, robił to z myślą o stworzeniu imprezy, która połączy w ramach jednego programu konkursowego dokonania filmowców amatorów (w większości wywodzących się z klubów filmowych), studentów pierwszego roku ze szkół filmowych i filmowców niezależnych (wówczas nie bardzo było jeszcze wiadomo, czy tacy w Polsce są). OFF CINEMA miał stać się festiwalem pokazującym filmy, których nie można zobaczyć w kinie, telewizji czy na kasetach VHS. Te założenia wyrażały intuicję Majdrowicza co do nadchodzących zmian w rodzimym kinie. Znalazła ona potwierdzenie w życiu. Wkrótce nastąpił w Polsce prawdziwy urodzaj filmów offowych i trwał aż do powstania Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w 2005 roku. Wraz ze wsparciem i profesjonalnymi możliwościami, które za jego sprawą stały się dostępne dla młodych twórców, kino offowe przestało być dla nich pierwszą i główną przestrzenią realizowania filmów, szczególnie fabularnych. W tym samym czasie filmowy dokument, wdzierający się coraz śmielej na ekrany kinowe, z roku na rok zyskiwał na znaczeniu także jako część szeroko rozumianego kina niezależnego.

W 2007 roku OFF CINEMA stało się tym, czym jest po dziś dzień – Festiwalem Filmów Dokumentalnych - pokazującym poznańskiej publiczności prawdę o świecie przez pryzmat kompleksowego przeglądu kina dokumentalnego. Zmianę formuły i zwrot wyłącznie ku kinu dokumentalnemu zaproponował ówczesny dyrektor Festiwalu prof. Mikołaj Jazdon - filmoznawca, wykładowca akademicki UAM, wybitny znawca filmu dokumentalnego. Zaproponował też wprowadzenie symbolicznej nagrody Platynowego Zamku - formy uhonorowania polskich dokumentalistów za całokształt twórczości i ich wybitny wkład w "artystyczny zapis rzeczywistości". 

2013 - Kazimierz Karabasz

Najbardziej wpływowy polski dokumentalista dekady lat 60., twórca Polskiej Szkoły Dokumenty oraz „metody Karabasza", oznaczającej metodę kręcenia dokumentów w oparciu o długotrwałą obserwację, a nie inscenizację. Twórca m.in. „Muzykantów” (1960) i „Roku Franka W. (1967).

2014 - Irena Kamieńska

Reżyserka filmów dokumentalnych i fabularnych, jedna z najbardziej cenionych autorek Polskiej Szkoły Dokumentu. Zrealizowała kilkadziesiąt filmów dokumentalnych: od „Dzień dobry, dzieci" (1966) — o dniu pracy młodej wiejskiej nauczycielki, przez „Pamięć tamtych dni" (1968) — opowieść o pacyfikacji wsi Borowo na Kielecczyźnie w 1944 roku, po „Wyspę kobiet" (1968), w którym sportretowała mieszkające w hotelu robotniczym pracownice zakładów bawełnianych w Zambrowie.

2015 - Andrzej Barański

Twórca nieoczywistych dokumentów kreacyjnych, znany głównie jako autor filmów fabularnych. Podejmuje problematykę polskiej prowincji, obrazów uderzających w tony liryczne, ale też z odcieniami refleksyjnymi i filozoficznymi, czasem pojawiają się w nich wątki autobiograficzne. Twórca dokumentów „Dzień pracy" (1971), „Wypracowanie" (1979), „Lexikon 32" (1980).

2016 - Bogdan Dziworski

Polski operator filmowy, fotograf i reżyser wyjątkowych stylistycznie filmów dokumentalnych. Przez wiele lat związany z Wytwórnią Filmów Oświatowych w Łodzi, gdzie stworzył wiele znakomitych filmów dokumentalnych, m.in. „Hokej" (1976) i „Olimpiada" (1978). Od lat 80. wykładowca Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Członek Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych (PSC).

2017 - Jacek Petrycki

Autor zdjęć do ponad 100 filmów („Gadające głowy", „89 mm od Europy") i reżyser filmów dokumentalnych („Powrót Agnieszki H."), znany ze współpracy z Krzysztofem Kieślowskim i Marcelem Łozińskim. Członek Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych (PSC), od 2019 roku jego wiceprzewodniczący. Członek Polskiej Akademii Filmowej.

2018 - Marcel Łoziński

Jeden z najbardziej znanych i docenianych na świecie dokumentalistów polskich. Członek nurtu tzw. „Nowej zmiany" w Wytwórni Filmów Dokumentalnych, charakteryzującej się dystansem wobec rzeczywistości PRL. Film „Wszystko może się przytrafić" (1995) został uznany najlepszym polskim dokumentem wszech czasów. Nominowany do Oscara za „89 mm od Europy" (1993), laureat m.in. Paszportu Polityki, Smoka Smoków i Europejskiej Nagrody Filmowej za „Poste restante" (2008). Członek Europejskiej Akademii Filmowej (EFA).

2019 - Marian Marzyński

Polski scenarzysta i reżyser filmów dokumentalnych od lat z powodzeniem tworzący filmy w USA. Podczas II wojny światowej jako Polak o żydowskich korzeniach trafił do warszawskiego getta, z którego został wyprowadzony na aryjską stronę i ocalony przez ludzi dobrej woli. Swoją karierę dokumentalisty rozpoczął w Polskim Radiu w latach 50. W następnej dekadzie zasłynął jako reporter telewizyjny i twórca nowoczesnych programów TV, takich jak „Turniej miast". Po festiwalowym sukcesie swego debiutanckiego dokumentu kinowego „Powrót statku" (1963), który okazał się udaną próbą wprowadzenia nowofalowej metody kręcenia dokumentów, dołączył do grona czołowych twórców kina faktów w Polsce.

2020 - Jacek Bławut

Reżyser, operator i producent wielu filmów dokumentalnych, między innymi: „Szczur w koronie" (2005), „Born dead" (2004), „Nienormalni" (1990). Jest również twórcą telenoweli dokumentalnej „Kawaleria powietrzna" (2000). Autor zdjęć do kilku filmów fabularnych Marka Koterskiego (m.in. „Dzień świra"), a także “Dekalogu X” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego. Wykładowca w szkołach filmowych w Łodzi, Berlinie, Hanowerze, Toruniu (Camerimage Film School) i Warszawie (Mistrzowska Szkoła Reżyserii Andrzeja Wajdy). Od 2003 członek Europejskiej Akademii Filmowej. Ojciec reżysera Jacka Piotra Bławuta i montażystki Weroniki Pliszki.

Ta strona korzysta z plików cookie

Aby pozostawić tylko niezbędne cookie lub dostosować zgody na cookie analityczne lub marketingowe (które nie są niezbędne), dokonaj wyboru poniżej i kliknij "Zezwól na wybrane" Sprawdź Politykę prywatności aby uzyskać więcej informacji.